Bron: Column van Nienke Beintema, gepubliceerd in NRC, 25 november 2025

Het is een vaste gewoonte: in de bijkeuken laat ik de doppen op de lege potten en flessen, tegen de geurtjes, schimmel en ongedierte. Bij de glasbak draai ik ze eraf, om ze thuis gescheiden weg te gooien. Maar hé zeg: alle andere mensen bij de glasbak laten de doppen er gewoon op! En dat is helemaal prima, lees ik op de afvalsite van de gemeente. Waarom? Verstoren al die doppen het recyclingproces niet?

Nee, zegt Edwin Frijters van Maltha Glasrecycling, onderdeel van recyclingbedrijf Renewi. „Onze hele keten is erop ingericht om alles wat níét glas is, eruit te halen en waar mogelijk weer te verwerken tot nieuwe grondstof.” Het glas dat gemeenten inzamelen, gaat bij Maltha eerst door een breker heen. Vervolgens komt het op een lopende band terecht. De ijzerhoudende metalen worden er tussenuit gevist met magneten. Een hete droger zorgt ervoor dat etiketten en etensresten loskomen van het glas en worden afgezogen.

Dan is het de beurt aan de andere metalen, zoals aluminium en koper. „Daarvoor gebruiken we een eddy current”, vertelt Frijters. Eddies zijn wervelingen, de current is een elektrische stroom. Kort gezegd wekt een ronddraaiende magneet een circulaire, elektrische stroom op in de voorbijkomende metalen doppen. Die stroom wekt op zijn beurt een eigen magnetisch veld op, dat wordt afgestoten door de ronddraaiende magneet. Daardoor worden de metalen uit de recyclingstroom geduwd. Vervolgens vallen de scherven door een zogeheten zigzagshifter heen. „Daarin botsen de materialen tegen de wanden”, vertelt Frijters. „Tegelijkertijd wordt er van onderaf lucht doorheen geblazen. Die luchtstroom blaast de lichtere deeltjes eruit, zoals kurk en kunststof. Het glas valt naar beneden. Keramiek, steen en porselein, samen ook wel KSP genoemd, halen we eruit met lichtdetectie. Alles wat niet lichtdoorlatend is, wordt uit de stroom ‘geschoten’ met luchtdruk.”

Makkelijk maken

Het maakt dus eigenlijk niet zoveel uit wat je allemaal in de glasbak gooit? „Jawel”, zegt Frijters. „Scheiding aan de bron is altijd beter.” Dat wil zeggen: wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit. En bij het eruit halen gaan ook materialen verloren. „De metalen doppen kunnen we goed recyclen, want dat is een vrij zuivere stroom. Kunststof is veel lastiger. De plastics zijn heel verschillend van kwaliteit, en er zit soms ook nog glas tussen. Dus het plastic gaat naar de vuilverbranding, met glas en al: een verliespost van kostbare materialen.” Waarom is de richtlijn dan niet gewoon dat je de doppen eraf moet draaien? „We moeten het mensen een beetje makkelijk maken”, antwoordt Frijters. „En we hébben de technieken om die doppen eruit te halen.” Kortom: jammer van de grondstoffen die verloren gaan, maar het gaat erom dat zo veel mogelijk mensen hun glas in de glasbak gooien. Als je de doppen erop mag laten, werkt dat drempelverlagend. Tenminste, dat is de aanname, want voor zover Frijters weet is dat nooit onderzocht. „Maar we weten hoe lastig het voor consumenten is om recyclingstromen goed te scheiden.”

En, wat is het raarste dat zijn bedrijf ooit in een glasbak heeft aangetroffen? „Een matras. Ja, dan moet je wel echt je best doen. En helaas passen ook lachgasflessen door zo’n gat.” Dan vallen al die doppen dus nog wel mee. Maar wie het aankan om ze gescheiden weg te gooien, is dus wel degelijk extra goed bezig.