Marktontwikkelingen 2024
27 november 2023
In onze weg naar een afvalvrije wereld investeren wij steeds meer in recycling technieken om grondstoffen uit ons afval te herwinnen. Om dit daadwerkelijk te kunnen realiseren passen wij jaarlijks onze condities aan op de ontwikkelingen in onze markt. De belangrijkste ontwikkelingen hebben wij voor u op een rijtje gezet:
Algemene trends
Rol van de overheid
Om te zorgen dat klimaatdoelstellingen gehaald worden en er in 2050 genoeg voedsel en producten zijn voor iedereen, zet de overheid in op de Circulaire Economie en worden er CO2-maatregelen genomen. In haar Rijksbrede Programma Nederland Circulair in 2050 stelt de overheid al in 2030 als doel: 50% minder verbruik van primaire grondstoffen (mineraal, fossiel en metalen). Wereldwijd leven we nog in een lineaire economie, waarin grondstoffen voornamelijk verbruikt worden voor economisch rendement. De circulaire economie gaat daarentegen uit van businessmodellen die zowel economische waarde opleveren als grondstoffen behouden.
De Nederlandse overheid heeft een actief beleid om deze doelstellingen te halen. Zo zijn er een aantal instrumenten waar de overheid gebruik van maakt:
Afvalstoffenbelasting
Per 1 jan 2019 is de afvalstoffenbelasting op het verbranden en storten van afval fors verhoogd (van € 13,21/ton naar € 32,12/ton) om zo hergebruik en recycling te stimuleren. In 2023 bedroeg de afvalstoffenbelasting € 35,70/ton. Verwachting voor 2024 is een stijging van € 3,53 per ton naar een bedrag van € 39,23 per ton (dit door een tabelcorrectie van de belastingdienst).
Landelijk Afvalbeheerplan (LAP3)
In het Landelijk Afval Beheerplan (LAP3) zien wij duidelijke wijzigingen om gescheiden inzameling en hergebruik en recycling te bevorderen.
Afhankelijk van de voortgang in het behalen van de doelstellingen past de overheid het LAP3 aan. Omdat de transitie naar een circulaire economie niet snel genoeg gaat werkt de overheid momenteel aan een vervanging voor LAP3, een Circulair Materialen Plan (CMP). Streven is dat dit begin 2025 ingaat maar uiterlijk eind 2025. LAP3 wordt nu verlengd met 2 jaar wat de maximale tijd voor verlenging is.
CO2-heffing
In 2021 heeft de overheid besloten om een CO2-heffing in te gaan voeren die richting 2030 steeds hoger wordt. Verwerkers moeten investeren in CO2-reductiemaatregelen die zorgen voor extra kosten. Prognose was dat dit vanaf 2024 ook effectief in rekening gebracht zou worden (wat dan ook een effect gaat hebben op de prijs voor het verbranden van afval). Dit is nu uitgesteld waarbij het nu niet duidelijk is wanneer dit wel in gaat.
In Duitsland is wel een CO2-heffing doorgevoerd voor verbranding van afval die met name op gevaarlijk afval van toepassing is.
Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV)
Met een UPV stelt men producenten en importeurs verantwoordelijk voor hun producten in de afvalfase. Hoe meer circulair een product is van een producent hoe minder bijdrage geleverd hoeft te worden. Door producenten verantwoordelijk te maken voor het afval dat ze zelf creëren, worden ze gestimuleerd bewuster te produceren. Dit vergroot de focus op hergebruik en recycling. Wij zien in toenemende maten het gebruik van een UPV.
Zo is er sinds 1 januari 2023 een vergoeding voor de aparte inzameling van verpakkingen bij bedrijven en andere organisaties. Dit geldt voor Plastic verpakkingen en Drankkartons (PD) en glas wat in samenstelling gelijk is aan consumentenverpakkingen. Voor luier- en incontinentie afval werkt de overheid nu ook aan een UPV.
Zeer Zorgwekkende stoffen
Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) zijn stoffen die schadelijk zijn voor milieu, mens en dier en aanwezig zijn in tal van producten. Afgelopen jaar is meer en meer duidelijk geworden dat ZZS een steeds grotere rol hebben. Het Europese doel is om ZZS uit de kringloop te halen. Ook in de afvalverwerking en recycling zijn er steeds meer normeringen en maatregelen om de gewenste bijdrage te kunnen leveren en moeten wij meer investeren. Dit zal naar verwachting ook invloed gaan hebben op onze klanten. Er zal vanuit onze klanten meer informatie worden verwacht wat betreft de potentiële aanwezigheid van ZZS in hun afval.
(Geo)politieke ontwikkelingen
De oorlog in Oekraïne en ook het conflict in de Gazastrook zorgen voor onrust wat (tijdelijk) instabiliteit geeft en dat zien wij vaak terug in de prijzen van de recyclaten. De beschikbaarheid van grondstoffen noodzaakt ook tot zelfvoorziening en meer acties gericht op behoud van grondstoffen in de EU of op nationaal niveau.
Gevecht om waardevolle grondstoffen
Met de groeiende vraag (door groei wereldbevolking en nieuwe ontwikkelingen zoals elektrische voertuigen) naar meer en nieuwe geavanceerde producten halen wij steeds meer waardevolle grondstoffen uit onze aarde. Er ontstaat een gevecht naar toegang tot deze grondstoffen. Zo heeft China recent besloten om de export van ‘grafiet’ te beperken. Grafiet is een belangrijke grondstof voor de productie batterijen. Europa heeft geen toegang tot deze bronnen dus het terugwinnen van grondstoffen uit afval wordt cruciaal.
Zorgen economische groei
De economische verwachtingen voor 2024 zijn minder positief. Vooral in de bouw zien wij een flinke terugval. Dit heeft gevolgen voor de afvalrecyclingbranche. De waarde van secundaire grondstoffen wordt minder en er komen minder tonnen recyclebaar afval over de installaties.
Vraag naar secundaire grondstoffen loopt achter
De vraag naar secundaire grondstoffen is flink afgenomen als gevolg van minder productie en doordat primaire grondstoffen goedkoop zijn. De waarde van de gerecyclede grondstoffen is hiermee gedaald.
Antwoord van Renewi
Kwaliteit, kwaliteit en kwaliteit
De kwaliteit van de afvalstromen is zeer bepalend geworden. Vanwege de vollast van verwerkers, maar ook om een goed en veilige grondstof te kunnen maken is de kwaliteit van de afvalstroom essentieel. Goede bronscheiding en afvalbewustwording zijn de oplossingen. Renewi ondersteunt en adviseert haar klanten op dit gebied om de transitie naar een Circulaire Economie te realiseren!
Onze rol in het hart van de circulaire economie
Renewi ziet een belangrijke rol weggelegd als waste-to-product bedrijf in het hart van de circulaire economie. Wij zien ons als koploper in circulariteit en maken het voor onze partners mogelijk om hun circulaire ambities te realiseren. Wij zijn leider in recycling & productie van secundaire materialen en dé partner in duurzame afvalinzameling.
In 2023 hebben wij flink geïnvesteerd in nieuwe recycling technieken (o.a. de realisatie van een hele nieuwe state-of-the-art kunststofrecycling installatie in Eindhoven), hebben wij grote stappen gezet in het verduurzamen van onze inzamelvloot door nieuwe instroom van elektrische inzamelvoertuigen en de verdere uitrol van Green Collective in diverse steden en hebben wij een 40% belang genomen in Greencycl om meer afval uit de zorg om te zetten in waardevolle grondstoffen. Ook in 2024 gaan wij verder op deze koers.