De marktontwikkelingen zijn steeds lastiger te voorspellen en de bewegingen op markt zijn zeer volatiel. Wij zien aantal belangrijke ontwikkelingen die hierop van invloed zijn:

1. Visie van afvalbeheer naar grondstoffenmanagement:

Om te zorgen dat klimaatdoelstellingen gehaald worden en er in 2050 genoeg voedsel en producten zijn voor iedereen, zet de overheid in op de Circulaire Economie. In haar Rijksbrede Programma Nederland Circulair in 2050 stelt de overheid al in 2030 als doel: 50% minder verbruik van primaire grondstoffen (mineraal, fossiel en metalen).

Momenteel is de wereld nog maar voor 9,1% circulair, volgens het Circularity Gap rapport van denktank Circle Economy. Wereldwijd leven we nog in een lineaire economie, waarin grondstoffen voornamelijk verbruikt worden voor economisch rendement. De Circulaire Economie gaat daarentegen uit van businessmodellen die zowel economische waarde opleveren als grondstoffen behouden.

De Nederlandse overheid heeft een actief beleid om deze doelstelling te halen. Zo zijn er een aantal instrumenten waar de overheid gebruikt van maakt:

Afvalstoffenbelasting
Per 1 jan 2019 de afvalstoffenbelasting op het verbranden en storten van afval fors verhoogd (van € 13,21/ton naar € 32,12/ton) om zo hergebruik en recycling te stimuleren. In 2020 bedroeg de afvalstoffenbelasting € 32,63/ton en in 2021 zal dit bedrag wederom verhoogd worden met een inflatie correctie tot boven de €33 /ton.

Landelijk Afvalbeheerplan (LAP3)
In het Landelijk Afval Beheerplan (LAP3) zien wij duidelijke wijzigingen om gescheiden inzameling en hergebruik en recycling te bevorderen.

Afhankelijk van de voortgang in het behalen van de doelstellingen past de overheid het LAP3 aan en de eerste nieuwe maatregelen zullen in 2021 van kracht zijn. Aangekondigd is bijvoorbeeld dat de minimum standaard voor verwerken van matrassen ‘recycling’ wordt waarmee verbranden van matrassen verboden wordt.

CO2-heffing
Recent heeft de overheid besloten om een CO2-heffing in te gaan voeren die richting 2030 steeds hoger wordt. Verwerkers moeten investeren in CO2 reductie maatregelen dat zorgt voor extra kosten en ook het verbranden van afval wordt hiermee nog extra belast. Voor de kortere termijn leidt deze heffing niet direct tot prijsverhogingen, maar wel tot investeringen voor verdere CO2 reductie.   

Zeer Zorgwekkende stoffen (ZZS)
Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) zijn stoffen die schadelijk zijn voor milieu-, mens of dier en aanwezig zijn in tal van producten. Op Europees niveau is er beleid om deze ZZS uit de kringloop te halen. Ook in de afvalverwerking en recycling krijgen wij dus te maken met extra normen en maatregelen om deze ZZS uit de afvalstoffen te halen. De afgelopen periode hebben wij al te maken gehad met de PFAS-problematiek wat een goed voorbeeld is van de effecten op de recycling.

2. Verwerkersmarkt:

Wij zien dat vraag en aanbod steeds meer in evenwicht is of zelfs doorslaat naar de aanbod kant. Zekerheid van verwerking is een steeds belangrijker thema waarbij verwerkersmarkt zelfs belangrijker is dan kosten. In de afgelopen jaren hebben wij al gezien dat veel verwerkingsinstallatie overvol zitten waardoor de poortprijzen stijgen. Renewi heeft voor de komende jaren de volumes vastgelegd om voor onze klanten zekerheid te geven hierop.  Een ander effect op vraag en aanbod zijn wetswijzigingen die beperkingen met zich meebrengen op de afzet van bepaalde afval/grondstoffen.

3. Wereldwijde ontwikkelingen:

Wij zien in toenemende mate de effecten van wereldwijde ontwikkelingen op de recycling en vraag en aanbod van afval/grondstoffen.

Zo is China, met de ‘Green fence’ een aantal jaren terug, een weg ingeslagen om de import van papier/karton, kunststoffen en samengestelde producten sterk te reduceren, waarbij ze in 2020 helemaal geen tonnen meer hebben geïmporteerd. Dit heeft uiteraard zijn effect op de security-of-outlet en de prijs. Omringende Aziatische landen volgen deze trend. Ook de handelsoorlog tussen China en de VS merken wij meteen in afzet en prijssetting van deze stromen. De instabiele handel heeft zo zijn effect wat nauwelijks te voorspellen valt.

De klimaatdoelstellingen worden ook vertaald naar Europees beleid. Hier zullen de komende jaren zeker nog maatregelen volgen die van invloed gaan zijn op afvalverwerking en recycling. Zo wordt de export van kunststof afval vanaf 2021, zeker voor samengestelde kunststoffen, steeds lastiger.

4. Kwaliteit:

De transitie van lineaire economie naar circulaire economie, de vollast van installaties, wetgeving en (geo)politieke besluiten/ontwikkelingen zorgen ervoor dat de kwaliteitscriteria steeds belangrijker worden in de verwerking en recycling van afvalstoffen naar grondstoffen. Hierdoor zien wij steeds meer scheiding van deelstromen (aan de bron) . Dit heeft uiteraard zijn effect op de infrastructuur, bronscheiding en kosten/baten.

5. Veiligheid:

Helaas zien wij in de afvalsector veel afvalbranden ontstaan. De belangrijkste oorzaken van deze afvalbranden zijn de aanwezigheid van batterijen, (fiets)accu’s, (natte) matrassen en zonnecollectoren. Deze verontreinigingen horen niet thuis in gemengde afvalstromen. Gevolg is dat wij er extra kosten gemaakt worden en dat de verzekeringspremies fors stijgen.